Membaca al-Quran, Latihan ke Arah Pembinaan Peribadi Muslim

بسم الله الرحمن الرحيم

Sabda Baginda: Orang yang dalam hatinya tidak ada sedikit pun daripada al-Quran samalah seperti rumah yang telah runtuh (Riwayat at-Tirmizi)

Tujuan al-Quran diturunkan adalah untuk menjadi petunjuk kepada orang yang bertaqwa. Firman Allah S.W.T. dalam surah al-Baqarah;

 ذَٲلِكَ ٱلۡڪِتَـٰبُ لَا رَيۡبَ‌ۛ فِيهِ‌ۛ هُدً۬ى لِّلۡمُتَّقِينَ

Maksudnya: Kitab (al-Quran) itu tidak ada keraguan padanya sebagai petunjuk bagi mereka yang bertaqwa.

(surah al-Baqarah: 2)

Ketaqwaan ialah asas kepada peribadi Muslim. Mengikut ayat di atas, ketaqwaan bersandarkan keseluruhan ajaran al-Quran itu sendiri. Oleh sebab itulah Sayidatina Aisyah pernah menyifatkan peribadi Rasulullah S.A.W. sebagai penghayatan al-Quran itu sendiri.

Begitulah al-Quran merupakan rujukan terbesar dalam pembinaan peribadi Muslim. Oleh sebab itu Allah sentiasa menggesa umat Islam supaya membaca al-Quran. Di samping memberikan pengertian-pengertian jelas mengenai hakikat-hakikat Islam untuk dihayati, al-Quran juga memberi rasa pendekatan yang tidak terhingga dalam perasaan pembacanya kepada Allah. Dengan rasa yang jernih dan murni itulah kecintaan kepada Allah menjadi lebih bertambah dan keluhuran peribadi lebih terserlah.

Dalam al-Quran, Allah sendiri memberi tahu:

وَلَقَدۡ يَسَّرۡنَا ٱلۡقُرۡءَانَ لِلذِّكۡرِ فَهَلۡ مِن مُّدَّكِرٍ

Maksudnya: Dan sesungguhnya telah Kami mudahkan al-Quran untuk pelajaran, maka adakah orang yang mengambil pelajaran?

(surah al-Qamar: 17)

Sementara Rasulullah S.A.W. pula, dalam pengertian yang sama bersabda:

Maksudnya: “Dalam al-Quran itu terdapat cerita tentang orang terdahulu, berita mengenai orang akan datang dan ketetapan hukum antara kamu.”

Dalam satu riwayat daripada Abdullah bin Ibn Mas'ud mengenai kepentingan al-Quran dalam hidup manusia, Rasulullah S.A.W. bersabda:

Maksudnya: “ Rumah yang paling kosong sekali daripada kebaikan ialah rumah yang kosong daripada al-Quran.”

Tentu sekali kekosongan yang dimaksudkan di atas bukannya ketiadaan naskah al-Quran di rumah berkenaan, tetapi sebaliknya ketiadaan pembacaan dan penghayatan.

Pengertian seperti ini boleh kita dapati daripada hadis lain apabila Rasulullah S.A.W. menasihatkan Anas R.A. supaya sentiasa membaca al-Quran. Sabda Baginda:

Maksudnya: “Wahai anakku, jangan lupa membaca al-Quran sama ada pada waktu pagi atau waktu petang, kerana al-Quran menghidupkan hati yang mati dan menghalang daripada perlakuan keji, mungkar dan melampau.”

Menegaskan lagi kepentingan al-Quran dalam hidup manusia dan bagaimana hidup itu musnah sama sekali tanpa al-Quran, Rasulullah S.A.W. bersabda sebagaimana riwayat Ibn Abbas:

Maksudnya: “ Orang yang dalam hatinya tidak ada sedikit pun daripada al-Quran samalah seperti rumah yang telah runtuh.” (Riwayat at-Tirmizi)

Dalam suatu hadis yang lain pula, Rasulullah S.A.W. menyebut sebagaimana diriwayatkan daripada Umar bin al-Khattab:

Maksudnya: “Dengan al-Kitab (al-Quran) ini Allah mengangkat kaum-kaum tertentu dan menjatuhkan kaum-kaum tertentu.” (Riwayat Muslim)

Walaubagaimanapun, dalam melakukan amalan membaca al-Quran, keimanan kepada Allah dan kefahaman tentang al-Quran itu sendiri menjadi syarat utama. Sehubungan dengan itu, Rasulullah S.A.W. bersabda, sebagaimana diriwayatkan daripada Abu Musa al-Asya'ari:

Maksudnya: “Bandingan seorang Mukmin yang membaca al-Quran samalah seperti buah 'Utrujjah', baunya sedap dan rasanya pun enak. Bandingan Mukmin yang tidak membaca al-Quran samalah seperti buah 'tamar' tidak berbau tetapi lazat rasanya. Bandingan orang Munafiq yang membaca la-Quran samalah seperti buah 'raihanah', baunya sedap dan rasanya kelat. Bandingan orang Munafiq yang tidak membaca al-Quran samalah seperti buah 'hanzalah', tidak berbau dan kelat rasanya.” (Riwayat Bukhari dan Muslim)

*utrujjah=limau, tamar=kurma, buah raihanah=ada sumber mengatakan, ia bermaksud 'bunga', hanzalah= buah seperti labu

Antara cara yang dinasihati oleh Rasulullah S.A.W. dalam bermanfaat dengan al-Quran ialah sentiasa membacanya dan tidak meninggalkan bacaan itu dalam tempoh yang agak lama. Dalam satu hadis yang diriwayatkan oleh Abu Musa al-Asy'ari, Rasulullah S.A.W. bersabda:

Maksudnya: “Selalu-selalulah membaca al-Quran, kerana demi Allah, ia cepat lari daripada unta di tambatan.”

(Hadis Mutafaq 'alaih)

Dalam satu hadis lain yang diriwayatkan oleh Ibn Umar, Rasulullah S.A.W. bersabda:

Maksudnya: “Tuan punya al-Quran samalah seperti tuan punya unta yang tertambat. Kalau ia betul-betul menjaganya, dia akan tetap menguasainya, tetapi kalau ia membiarkannya, ia akan pergi.” (Riwayat Bukhari dan Muslim)

Allahu a'lam

Sumber: Buku 'Peribadi Muslim' karangan Mahmood Zuhdi Hj Abdul Majid